حسابرسی چیست؟ و آشنایی با انواع حسابرسی
در این مقاله می خواهیم به بررسی موضوع حسابرسی چیست؟ بپردازیم و سپس با مفهوم آشنایی با انواع حسابرسی آشنا شویم. حسابرسی یکی از حساس ترین کارکردهایی است که می تواند سلامت اقتصادی یک کشور را تضمین کند. حسابرسی را می توان ستون یک اقتصاد سالم دانست که بدون آن نظام مالی نمی تواند ایستادگی کند. در حسابرسی اسناد، صورتهای مالی و فعالیت‌های مالی یک گروه به منظور کشف تقلب و اشتباه ارزیابی و تأیید می‌شود و در قالب گزارش‌های استاندارد ارائه می‌شود. حسابرسی به عنوان نهاد بالادستی حسابداری محسوب می شود و یکی از مشاغل مهم و حیاتی است.
با این حال، بسیاری از ما به درستی نمی دانیم حسابرسی چیست و حسابرس کیست بنابراین در این مقاله قرار است به دنیای حسابرسی ورود کنیم. همچنین به طور کامل تعاریف حسابرسی را مطرح می کنیم و انواع حسابرسی و تفاوت آن با حسابداری را مرور می نماییم.
خواندن این مطالب را به مدیران شرکت ها، صاحبان مشاغل و مدیران مالی توصیه می کنیم.
تعریف حسابرسی
حسابرسی در زبان انگلیسی به معنای گوش دادن است. در گذشته خواندن و نوشتن از وسعت کافی برخوردار نبود و تنها با استماع مسائل و نظرات مسئولان مالی، صحت و سلامت اظهارات آنها بررسی و تصمیم گیری می شد. اما در دنیای امروز اطلاعات مالی و اقتصادی بسیار مهم و حیاتی است.
بسیاری از مردم پول خود را بر اساس صورت های مالی ارائه شده توسط شرکت ها یا به عبارت دیگر سرمایه گذاری می کنند. حتی دولت ها نیز از بودجه خود در پروژه های مختلف استفاده می کنند. به طور کلی باید به اطلاعات مالی تکیه کرده و بر اساس همان اطلاعات موثق و به موقع تصمیم گیری کنند تا از منطقی بودن هزینه های انجام شده اطمینان حاصل کنند.
اما موضوع مهمی مطرح می شود و آن تفاوت بین اهداف ارائه دهندگان اطلاعات مالی با اهداف استفاده کنندگان اطلاعات است و دلیل آن می تواند جدایی مدیریت از مالکیت و وجود تضاد منافع بین اهداف آنها باشد.
حال با دانستن موارد فوق، اهمیت گزارشگری مالی را بهتر درک می کنیم. به همین دلیل است که جامعه به حسابرسان مستقل نیاز دارد. این حسابرسان باید افرادی حرفه ای و واجد شرایط باشند تا بتوانند مناسب بودن صورت های مالی تهیه شده توسط سازمان ها یا شرکت ها را بررسی کرده و در مورد آنها اظهار نظر کنند.
با توجه به این توضیحات تعریف حسابرسی عبارت است از: بررسی جستجو محور کلیه اسناد و مدارک حسابداری به منظور کشف تقلب و اشتباه. هدف آن اظهار نظر در مورد اینکه آیا صورتهای مالی مطابق با استانداردهای حسابداری تهیه شده است یا خیر و تضمین می کند که اطلاعات مالی به طور منصفانه و دقیق ارائه می شود.
همچنین حسابرسی ها به منظور اطمینان از تهیه صورت های مالی مطابق با استانداردهای حسابداری مربوط انجام می شود.
انواع حسابرسی چیست؟
انواع مختلفی از حسابرسی وجود دارد که باید با آنها آشنا شوید که به شرح زیر می باشد:
- حسابرسی داخلی
این نوع حسابرسی در داخل شرکت ها و سازمان ها قرار دارد. مدیران برای تأیید بخش مالی و حسابداری خود از این بخش کمک می گیرند. به همین دلیل از حسابرسان داخلی برای ارزیابی صحت اطلاعات بخش مالی استفاده می کنند.
- حسابرسی قانونی
وقتی صحبت از نظر کارشناسی بی طرفانه در مورد اسناد مالی می شود، حسابرسی قانونی رایج است. این نوع حسابرسی توسط سازمان های رسمی انجام می شود. همچنین ممکن است برخی از شرکا در برخی مسائل مالی با یکدیگر اختلاف نظر داشته باشند. در این صورت از حسابرس قانونی کمک می گیرند تا بی طرفانه نظر بدهند.
- حسابرسی صورتهای مالی
در این نوع حسابرسی کلیه صورتهای مالی بر اساس استانداردها و چارچوب های حسابداری ارزیابی می شود. به این ترتیب گزارش مالی ارائه شده توسط حسابرس نیز باید با این اصول و استانداردها منطبق باشد.
- حسابرسی عملیاتی
میزان سود و اثربخشی شرکت ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این نوع حسابرسی، کارایی اقتصادی شرکت ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. به همین دلیل با سایر انواع حسابرسی تفاوت زیادی دارد. بررسی کارایی اقتصادی توسط حسابرس و طی گزارش به مدیر مجتمع ارائه می شود. همچنین پیشنهادات اصلاحی توسط حسابرس به مدیر اعلام می شود.
- حسابرسی انطباقی (رعایتی)
در این نوع حسابرسی میزان دقیق رعایت اصول و قواعد شرکت در امور مالی مورد بررسی قرار می گیرد. همانطور که می دانید، هر شرکتی معیارهای مالی خاصی دارد که باید با اطلاعات مالی واقعی مطابقت داشته باشد.
بررسی فرآیند و نحوه انجام حسابرسی
روش حسابرسی یک نکته مهم در رابطه با زمان حسابرسی است. این فرآیند زمانی آغاز می شود که واحد حسابداری گزارش مالی کامل خود را تهیه و ارائه کرده باشد. در واقع شروع فرآیند حسابرسی به ارائه اطلاعات مالی توسط حسابداری بستگی دارد. مدیران پس از دریافت اطلاعات مالی حسابرسی شده، اطلاعات را در اختیار حسابرس قرار می دهند.
حسابرس فعالیت های مالی شرکت را با توجه به اصول و عوامل موثر بر صنعت یا اقتصاد بررسی می کند. حسابرسان ریسک های مالی، گزارش های مالی و … را بررسی می کنند بر این اساس کار اصلی حسابرسی یعنی بررسی صحت اطلاعات مالی آغاز می شود. حسابرس گزارش های مالی خود را به شیوه ای دقیق و بی طرفانه ارائه می کند. انطباق فعالیت های مالی با استانداردها و اصول حسابداری نیز باید در این گزارش ذکر شود.
حسابرس کیست و چه وظایفی دارد؟
اکنون که با تعریف حسابرسی آشنا شدید. بدیهی است که حسابرس شخصی است که مسئولیت بررسی صحت اطلاعات و اسناد مالی شرکت را بر عهده دارد. حسابرس باید تحصیلات مرتبط با حسابداری داشته باشد و رشته حسابرسی را مستقل از رشته های حسابداری گذرانده باشد. به این ترتیب باید به اصول و استانداردهای حسابداری تسلط کافی داشته باشد.
برای تبدیل شدن به یک حسابدار رسمی، باید گواهینامه رسمی و معتبر نیز داشته باشید. این از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا اگر حسابرس مرتکب تخلف شود، پروانه و گواهینامه وی قابل ابطال است. در مورد حسابرسی و تخلفات آن، معمولاً تخلف جدی محسوب می شود.
یک نکته مهم: حسابرسی باید کاملاً مستقل از حسابداری شرکت باشد. در واقع عدم وجود رابطه بین حسابرس و حسابداران گروه اقتصادی بسیار مهم است.
انواع حسابرس
از آنجایی که حسابرسی انواع مختلفی دارد، حسابرسان نیز به 3 دسته مختلف تقسیم می شوند. مبنای این طبقه بندی، نوع و روش فعالیت حسابرس است. در زیر با انواع حسابرس بیشتر آشنا خواهید شد:
- حسابرس داخلی
این نوع حسابرسان در داخل شرکت و بخش حسابرسی کار می کنند. حسابرس داخلی مسئول بررسی و تجزیه و تحلیل فعالیت های مالی از طرف مدیریت شرکت است. حسابرس داخلی گزارش های مالی را در دوره های زمانی مختلف ارائه می کند. فعالیت حسابرس داخلی کاملاً مستقل از واحد حسابداری است.
- حسابرس مستقل
حسابرسان مستقل افرادی هستند که در موسسات حسابرسی کار می کنند و بر اساس قرارداد بین شرکت ها یا سازمان ها با این موسسات به حسابداری و عملیات مالی یک واحد تجاری بر اساس اصول و استانداردهای حسابداری می پردازند. حسابرسان مستقل گزارش خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه می کنند. در واقع حسابرسان مستقل رابط بین صاحبان شرکت و هیئت مدیره شرکت هستند.
در ساده ترین تعریف، حسابرس مستقل شخصی است که در ازای دریافت حق الزحمه، امور مالی، حسابداری و حسابرسی شرکت ها و سازمان ها را انجام می دهد. حسابرسی مستقل زمانی اهمیت خود را نشان می دهد که اظهار نظر و ارزیابی صورت های مالی و جریان امور مالی ضروری باشد.
- حسابرس دولتی
وظیفه حسابرس دولت بررسی یا بررسی معاملات و کنترل های سازمان دولتی به منظور اظهار نظر در مورد انعکاس فعالیت های مالی و اقتصادی در صورت ها و گزارش ها با رعایت اصول کلی حسابداری دولتی است.
رابطه بین حسابداری و حسابرسی چیست؟
در بیشتر موارد، یکی از اولین سوالاتی که افراد علاقه مند به کار در رشته های حسابداری از خود خواهند پرسید، تفاوت حسابداری و حسابرسی است. اگرچه این دو حرفه مشابه هستند و اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند، اما تفاوت های قابل توجهی بین حسابداری و حسابرسی وجود دارد.
- حسابداران معمولاً کارمندان شرکت هستند و بر کلیه امور و خدمات مالیاتی و حسابداری شرکت ها نظارت دارند. در حالی که حسابرسان معمولا توسط شرکت دیگری استخدام می شوند تا کار حسابدار را تایید کنند. اگرچه همیشه اینطور نیست، اما حسابرس عموماً رابطه مالی با شرکت ندارد.
- یک حسابدار کار خود را به صورت روزانه انجام می دهد، در حالی که یک حسابرس معمولاً کار حسابداری خود را به صورت فصلی یا سالانه انجام می دهد. حسابرسان معمولاً در شرایط خاص مانند تقلب مشکوک به شرکت وارد می شوند.
- تعیین حسابدار در شرکت ضروری است. اما تعیین حسابرس اختیاری است.
- حسابداران صورتهای مالی شرکت را در پایان سال تهیه می کنند. این صورت های مالی تصویری از ثبات مالی شرکت ارائه می دهد. با این حال، حسابرس صورتهای مالی را بررسی و اعتبار آنها را تایید کرد.
تفاوت حسابداری و حسابرسی از نظر تحصیلی
الزامات آموزشی برای حسابداران و حسابرسان تقریباً یکسان است. با توجه به اداره آمار کار ایالات متحده (BLS)، هر دو حرفه به تحصیلات و آموزش حسابداری در یک شرکت معتبر مانند حساب بین نیاز دارند.
گاهی اوقات برخی از شرکت ها حسابداران یا حسابرسان را ترجیح می دهند که مدرک کارشناسی ارشد داشته باشند، مثلاً فوق لیسانس حسابداری یا فوق لیسانس مدیریت بازرگانی با گرایش حسابداری. برای فارغ التحصیلان این رشته گواهینامه ها و مدارک مختلفی مانند حسابدار رسمی، حسابدار مدیریت خبره (CMA) یا حسابرس داخلی خبره وجود دارد.
استانداردهای رفتار حرفه ای برای حسابرسان
هر حرفه ای علاوه بر نیاز به دانستن، نیاز به رعایت استانداردهای رفتاری و اخلاقی دارد. رفتار حرفه ای یا اخلاق حرفه ای حسابرسی، یعنی آن اصول و انتظاراتی که از حسابرس انتظار می رود. به بیان ساده، استانداردهای رفتار برای حسابرسی حرفه ای، استانداردهای رفتار حسابرسان هستند.
اصول رفتار حرفه ای حسابرسی دارای دو قانون اصلی است:
- اخلاق اولیه
- استانداردهای حرفه ای
نقش حسابرسی در اقتصاد دولتی
انجام انواع حسابرسی به معنای تایید گزارش های حسابداری است. بنابراین، نقش حسابرسی در اقتصاد یک کشور به معنای تایید صورت های مالی و تایید استفاده از آن اسناد توسط موسسه مربوطه است.
هرچه اقتصاد یک کشور پیشرفته تر باشد، قوانین حسابرسی و سازمان های نظارتی در اقتصاد آن کشور بیشتر است. بنابراین با توجه به پیشرفت های صنعتی و تجاری در سال های اخیر، حساب های شرکت ها و صاحبان صنایع باید دارای حساب ها و صورت های مالی آنها به تایید حسابرسان باشد. مبنای ایجاد شغل حسابرس مستقل، پذیرش گزارش های حسابداری است.
کلام آخر
در این مقاله به سوال حسابرسی چیست پرداختیم و با تعریف حسابرسی و انواع آن آشنا شدیم و متوجه شدیم که پس از تنظیم سند مالی در واحد مالی و حسابداری، اعتبار یا عدم اعتبار این سند باید توسط حسابرس بررسی شود. همچنین به انواع حسابرسی پرداختیم و در مورد آن صحبت کردیم. در واقع هر چه ابعاد و اهداف سازمان بزرگتر باشد، نیاز به حسابرسی برای حفظ سلامت مالی بیشتر می شود.
به طور کلی می توان گفت که هدف از حسابرسی تشخیص مطابقت یا عدم مطابقت وضعیت مالی گروه یا سازمان با گزارش های ارائه شده و اطمینان مدیران از انطباق صورت های مالی بر اساس استانداردهای حسابداری است.
علم حسابرسی مبتنی بر استانداردهای مرتبط است و نظرات حسابرسان تأثیر مستقیمی بر تصمیمات مدیران دارد. برای حرفه ای شدن بیشتر در زمینه مالی و حسابرسی می توانید در دوره های تخصصی این رشته در شرکت های معتبری مثل حساب بین شرکت نمایید.
