حسابداری ارزی چیست؟

حسابداری ارزی چیست سوالی است که ما به آن در این مطلب پاسخ خواهیم داد. در این رابطه اغلب مواردی نیز مانند نمونه سند حسابداری تسعیر ارز، حسابداری ارزی در بانکها، بهترین بانک برای حساب ارزی و ماهیت حساب تسعیر ارز مطرح می شوند. ثبت و مدیریت معاملات ارزی با توجه به قرارداد و فعالیت های ارزی صورت می گیرد. این امور باید به واحد پول گزارشگری یا همان ریال تبدیل شوند تا بتوان برای تهیه صورت های مالی از آن استفاده کرد.

بسیاری از شرکت ها با معاملات ارزی سر و کار دارند و به همین دلیل حسابدار شرکت و کسانی که در بخش مالی در حال فعالیت هستند با چالش های حسابداری ارزی مواجه می شوند. مواردی مانند ثبت حسابداری تسعیر ارز در پایان سال و روش ثبت حساب ارزی در دفاتر حسابداری از مهم ترین مواردی هستند که در انتهای سال حسابدار با آنها روبرو می شود.

استفاده از نرم افزار حسابداری می تواند موجب شود که امور مالی با سرعت بیشتری انجام شوند. در این خصوص نرم افزار سپیدار یکی از کاربردی ترین نرم افزارهای حسابداری است که می توان از آن در شرکت های بزرگ استفاده کرد.

حسابداری ارزی چیست؟

در این مطلب قصد داریم در خصوص اینکه حسابداری ارزی چیست و چه کاربردی دارد، صحبت کنیم. به مجموع فرآیندهای حسابداری که برای درج و ثبت معاملات ارزی ( دلار، پوند، درهم و …) توسط حسابدار انجام می شوند حسابداری ارزی گفته می شود. در این خصوص باید به مواردی مانند تسهیلات ارزی، تسعیر ارز در پایان سال، ثبت حسابداری فروش ارز ناشی از صادرات کالا و خدمات و موارد این چنینی دقت شود.

برخی موارد می توانند روی روند ثبت حسابداری ارزی تاثیرگذار باشند. این امر موجب می شود که کار حسابدار تا حد زیادی دشوار شود. از این موارد می توانیم به نوسانات قیمت ارز اشاره کنیم. به عنوان مثال حسابدار در ابتدای سال یک رقم را در یک معامله دریافت و ثبت می کند. در انتهای سال مالی قیمت نرخ چند برابر می شود؛ حال این سوال پیش می آید که حسابدار باید سود شرکت را بر چه اساسی تعیین و محاسبه کند؟ باید گفت که در این حالت ارزش ریالی زمان معامله و نرخ تسعیر ارز در پایان سال مالی دو گزینه پیش روی حسابدار هستند.

در معامله هایی که در هر شرکت از طریق ارز خارجی انجام می شوند باید نسبت به تبدیل ارزش معامله به واحد پول گردشگری اقدام شود. با توجه به اینکه به این پی بردیم که حسابداری ارزی چیست، حال قصد داریم در خصوص واحد پول گزارشگری در حسابداری ارزی نیز مطالبی را ذکر کنیم.

واحد پول گزارشگری در حسابداری ارزی

یکی از استانداردهای حسابداری که می تواند در ثبت حسابداری ارزی کمک شایانی کند، استاندارد شماره 16 است. بر این اساس واحد پول گزارشگری یک نوع واحد پولی است که تنها در صورت های مالی شرکت استفاده می شود.

اگر شرکت در ایران در حال فعالیت باشد در صورت های مالی اش باید از ریال به عنوان واحد پول گزارشگری استفاده کرد. شاید بتوان گفت که نقطه مقابل این واحد ارز قرار دارد؛ چراکه واحدهای پولی به غیر از واحد گزارشگری ارز نامیده می شوند. در راستای اینکه حسابداری ارزی چیست، باید به تفاوت واحد پول گزارشگری و واحد پول عملیاتی نیز اشاره شود.

تفاوت واحد پول گزارشگری و واحد پول عملیاتی

حسابدار باید تفاوت واحدهای پولی را بداند و در این راستا یادگیری و آموزش حسابداری به صورت اصولی می تواند به وی کمک کند. یکی از نکاتی که باید حسابدار مد نظر قرار دهد، تفاوت بین واحد پول گزارشگری و پول عملیاتی است. در هنگام ثبت حساب ارزی باید این نکته مد نظر قرار بگیرد.

 یکی از اصلی ترین گزارش های واحد حسابداری صورت های مالی هستند. این صورت باید بر طبق واحد پول گزارشگری تنظیم و تهیه شوند. در فضای اقتصادی که به عنوان مکان اصلی شرکت در نظر گرفته می شود؛ قسمت عمده ای از وجوه نقد در آن ایجاد و صرف خواهد شد. برای اینکه بتوانیم واحد پول عملیاتی را مورد سنجش قرار دهیم باید عواملی را بسنجیم:

• واحد پول برای تعیین و تسویه قیمت فروش کالا و خدمات
• واحد پول برای تهیه و تسویه بخش عمده ای از دستمزد و مواد

اگر بخواهیم برای این نوع واحد پولی مثالی بزنیم، باید گفت فرض کنید که شرکت یک شعبه در کشور ترکیه دارد. در این صورت واحد پول عملیاتی این شرکت لیر خواهد بود. واحد پول گزارشگری نیز ریال در نظر گرفته می شود.

تسعیر ارز در حسابداری به چه معناست؟

در خصوص تسعیر ارز در حسابداری باید در خصوص واژه «تسعیر» مطلبی را ذکر کنیم. تسعیر در حسابداری به فرایندی اطلاق می شود که امور مالی که به ارز وابسته هستند را به صورت واحد پول گزارشگری نشان می دهد. افرادی در شرکت ها مسئول ثبت حسابداری تسعیر ارز هستند. این افراد باید صورت های مالی که بر اساس ارز هستن را به صورت های مالی واحد گزارشگری تبدیل کنند.

هنگامی که شرکت وارد معاملات با طرف های بین المللی می شود، تسعیر ارز کارایی دارد. شرکت های خارجی دارای واحد پولی متفاوتی با شرکت های داخلی هستند؛ البته گاهی در مبادلات داخلی نیز از حسابداری ارزی استفاده می شود. در هر حال باید تسعیر ارز صورت بگیرد که دارای نرخ مشخصی است.

نرخ تسعیر ارز چیست؟

ما تا این بخش از مقاله در خصوص اینکه حسابداری ارزی چیست، واحد پول گزارشگری و عملیاتی و تسعیر ارز چه کاربردی دارند، اشاره کردیم. حال قصد داریم در خصوص نخر تسعیر ارز مطالبی را ذکر کنیم. در این خصوص باید گفت شناسایی نرخ تسعیر ارز در ثبت حسابداری ارزی بسیار اهمیت دارد. در این خصوص دو نوع نرخ تسعیر وجود دارد:

• نرخ تسعیر ارز مستقیم: واحد های پولی که به منظور دریافت واحد پولی خارجی پرداخت می شوند، نرخ تسعیر ارز مستقیم هستند.
• نرخ تسعیر ارز غیر مستقیم: واحد های پولی خارجی که به منظور دریافت واحد پولی داخلی معامله می شوند، نرخ تسعیر ارز غیر مستقیم هستند.

نرخ تبدیل دو واحد پولی به هم در فرآیند تسعیر در استانداردهای حسابداری با عنوان نرخ تسعیر شناخته می شود. در تبدیل دلار به ریال یا بالعکس می توان از نرخ تسعیر ارز استفاده کرد. استاندارد حسابداری 16 می تواند در این خصوص راهنمای کاملی باشد. بر این اساس بهتر است از نرخ ارز در دسترس استفاده شود. منابع رسمی نرخ تسعیر ارز را اعلام نمی کنند. شاید بتوان گفت که معتبرترین منبع برای استعلام نرخ ارز، سامانه سنا ریت می باشد.

استاندارد تسعیر ارز

همانطور که در ادامه بحث حسابداری ارزی چیست، ذکر شد استاندارد شماره 16 حسابداری می تواند در خصوص تسعیر ارز برای شما راهنمای کامل و جامعی باشد. این استانداردها باید توسط حسابدار به دقت مطالعه شوند. تعریف تسعیر ارز و دسته بندی های آن در این استاندارد به طور کامل شرح داده شده اند.

روش انجام حسابداری ارزی

تسلط به عملیات تسعیر ارز می تواند در یادگیری ثبت اسناد حسابداری ارزی در دفاتر به شما کمک کند. همچنین می توانید از این طریق نسبت به ثبت تسهیلات ارزی نیز اقدام کنید. انجام مبادلات ارزی در واقع شروع عملیات تسعیر ارز محسوب می شود. فروش کالا به خارج از کشور و یا خریداری کالا از خارج باید با ارز انجام شود. بهتر است شرکت ها این مبادلات ارزی را به صورت جداگانه در دفاتر خود به ثبت برسانند.

با تعیین ارزها و تعیین مقادیر معاملات مانده هر کدام را باید به واحد پول گزارشگری تبدیل کنیم. می توان گفت که برای محاسبه سود و زیان تسعیر ارز چندان دشوار نیست.  باید مانده ارزی در نرخ تسعیر ارز ضرب شود. در این حالت مانده بر طبق واحد پول گزارشگری محاسبه می شود.

در این خصوص باید به تفاوت تسعیر نیز توجه شود. این میزان تفاوت می تواند ناشی از مواردی مانند تبدیل تسعیر یک مقدار ارز به واحد پول گزارشگری باشد. حسابدار باید به منظور انجام امور مالی برای تسعیر ارز سند صادر کند.

کلام آخر

ما در این مطلب به اینکه حسابداری ارزی چیست، پرداختیم. باید گفت که امروزه بسیاری از شرکت ها دارای معاملات ارزی هستند. به همین دلیل باید به اهمیت حسابداری ارزی پی برد. این نوع حسابداری نقش زیادی در تبدیل واحد های ارزی به واحد پول گزارشگری دارد. نرخ تسعیر ارز در این نوع حسابداری باید با توجه به استانداردها تعیین شود.