تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری چیست؟

تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری بر طبق قانون کار مشخص می شود که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. مواردی مانند حقوق بازنشستگی بیمه اجباری بیشتر است یا اختیاری، تفاوت بیمه 18 درصد با 27 درصد، تبدیل بیمه اختیاری به اجباری، تفاوت حقوق بازنشستگی بیمه اختیاری و مشاغل آزاد و سن بازنشستگی بیمه اختیاری در این رابطه مطرح می شوند.

تمامی افراد شاغل در شرکت، سازمان، کارخانه، فروشگاه و مراکز مختلف تحت پوشش بیمه هستند. ممکن است یک مرکز دارای کد کارگاهی بیمه تامین اجتماعی نباشد که فعالیت آن بدون مجوز است. این نوع بیمه اجباری است و کارفرما موظف است فرد شاغل را بیمه کند.

شرایط بیمه در مورد کسانی که کارفرما ندارند متفاوت است. در این موارد سازمان تامین اجتماعی با ارائه بیمه اختیاری یا خویش فرما توانسته است این خلع را پر کند. بسیاری از افراد با چالشی برای انتخاب بیمه اجباری یا اختیاری روبرو هستند. به همین دلیل در این قصد داریم در این مطلب تفاوت این دو بیمه را شرح دهیم.

بیمه اجباری چیست؟

به منظور بیان تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری باید تعریف دقیقی از هر کدام ارائه شود. حال قصد داریم در مورد بیمه اجباری مطالبی را بیان کنیم. در حال حاضر افرادی که در یک مرکز مشغول به کار هستند اغلب تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار می گیرند؛ اما در مورد ارگان های دولتی مرجع ارائه دهنده بیمه، تامین اجتماعی نیست. این دو نوع بیمه اجباری هستند و در صورتی که کارفرما از پرداخت آن امتناع کند مشمول جریمه می شود.

گاهی ممکن است فرد شاغل اطلاعی از روند رد کردن بیمه از طرف کارفرما نداشته باشد. بدین منظور از طرف سازمان تامین اجتماعی در این خصوص بازرسی انجام می شود. کارشناسان تامین اجتماعی با مراجعه به محل کار از وضعیت افراد شاغل مطلع می شود و این موضوع را گزارش می دهد. ممکن است بازرسی در هر روزی از ماه انجام شود.

مزایای بیمه اجباری

بیمه اجباری از طریق کارفرما در زمان اشتغال به کار کارکنان باید پرداخت شود. این نوع بیمه دارای مزایای بی شماری برای افراد تحت پوشش است. از این رو بیشتر افراد تمایل دارند که شغلی را انتخاب کنند که بیمه داشته باشد تا بتوانند از مزایای آن بهره مند شوند. ما در این بخش به منظور درک بهتر تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری به ذکر مزایای این نوع بیمه می پردازیم.

• امکان پرداخت مستمری در زمان بازنشستگی فرد
• قابلیت پرداخت هزینه های مربوط به درمان در هنگام وقوع بیماری
• امکان دریافت مستمری از کار افتادگی
• امکان دریافت مستمری ماهانه بیمه بیکاری
• دریافت مستمری فرد فوت شده به خانواده وی
• اعطای کمک هزینه برای ازدواج

بیمه خویش فرما چیست؟

حتما تا به حال اصطلاح بیمه خویش فرما را شنیده اید. زمانی که شخص کارفرما ندارد، می تواند بیمه را خود شخصا پرداخت کند. کسانی که در جایی مشغول به کار نیستند و از پوشش بیمه ای بهره مند نیستند می توانند از بیمه خویش فرما استفاده کنند.

شخص متقاضی برای بیمه شدن باید به شعبه های تامین اجتماعی مراجعه کند و فرم مربوط به قرارداد بیمه خویش فرما را تکمیل کند. وی بعد از ثبت نام باید هر ماه در زمان تعیین شده، مبلغی را به عنوان بیمه خویش فرما را واریز کند.

فردی که قصد دارد خود را بیمه کند باید حداقل 30 روز سابقه پرداخت بیمه  سوی تامین اجتماعی را داشته باشد. بیمه خویش فرما به دو دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و شاغلین مشاغل آزاد تقسیم می شود. به همین دلیل در ادامه تعریفی از بیمه اختیاری ارائه می کنیم و تفاوت بیمه اجباری و بیمه اختیاری را نیز بعد از آن ذکر خواهیم کرد.

بیمه اختیاری چیست؟

حال که با تعریف بیمه خویش فرما آشنا شدیم، باید در مورد بیمه اختیاری نیز مطالبی را ذکر کنیم. بیمه اختیاری نوعی از بیمه تامین اجتماعی است که در آن اجباری برای عقد قرارداد نیست. هر شخص به صلاحدید خود می تواند نسبت به ثبت نام برای این بیمه اقدام کند.

افرادی که این نوع بیمه را دارند می توانند با توجه به نوع آن از خدمات و تعهدات این سازمان استفاده کنند. هر کدام از این نوع بیمه ها دارای مزایایی هستند که شخص می تواند با توجه به شرایط خود از آنها استفاده کند. تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری موجب می شود که با بررسی هر کدام به جزییات هر یک پی ببریم.

بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد چیست؟

همانطور که ذکر شد بیمه خویش فرما به دو دسته تقسیم بندی می شود که بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد یکی از آنها است. درصد های مختلفی برای پرداخت این نوع حق بیمه در نظر گرفته شده است. افراد با توجه به بودجه و نیاز خود می توانند انواع آن را انتخاب و پرداخت کنند. طرح های مختلف پوشش بیمه ای متفاوتی دارند که به آن خواهیم پرداخت.

• بیمه 12 درصد: یکی از طرح های بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد است که حقوق حداقلی بازنشستگی را شامل می شود. میزان این بیمه برای بازنشستگی و فوت 12 درصد محاسبه می شود.
• بیمه 14 درصد: در این نوع بیمه فرد می تواند حداقل حقوق بازنشستگی را 14 درصد انتخاب کند و از مزایای آن بهره مند شود.
• بیمه 18 درصد: فرد می تواند در این طرح بیمه بازنشستگی را 14 درصد انتخاب کند و از مزایای آن استفاده کند.
• بیمه کامل: این طرح حقوق حداقلی بازنشستگی، فوت و بعد از آن مانند از کارفتادگی 18 درصد را شامل می شود. حق بیمه طرح 18 درصد و سرانه درمان مصوب در این طرح لحاظ می شوند.

همانطور که مشاهده می کنید بیمه خویش فرما از نوع صاحبان حرف و مشاغل آزاد دارای طرح های مختلفی است که فرد می تواند با اختیار خود انتخاب کند. در این راستا با آگاهی از طرح ها می توان به تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری پی برد. امروزه برای محاسبات بیمه و درصد آن از نرم افزارهای حسابداری مانند نرم افزار سپیدار استفاده می شود.

تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری

حال که با تعریف بیمه اجباری و بیمه اختیاری آشنا شدیم به ذکر تفاوت این دو خواهیم پرداخت. می توان گفت که اصلی ترین تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری در درصد حق بیمه و بیمه بیکاری می باشد. علاوه بر این موارد در بیمه اختیاری که با عنوان بیمه خویش فرما نیز ممکن است مطرح شود، فرد شاغل کارفرما ندارد. به همین علت خود می تواند انواع بیمه خویش فرما با درصد های مختلف را انتخاب کند.

بیشتر افراد ترجیح می دهند که در مراکزی مشغول به کار شوند که نیازی به پرداخت بیمه به صورت اختیاری وجود نداشته باشد. معمولا کسانی که شاغل نیستند مانند زنان خانه دار، از طرح های بیمه اختیاری استقبال می کنند.

مهلت پرداخت حق بیمه اختیاری

در راستای بیان تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری باید در مورد مهلت پرداخت حق بیمه اختیاری نیز صحبت کنیم. افراد متقاضی باید تا حداکثر تا آخرین روز 2 ماه بعد نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام کنند. نرخ پرداخت در این حالت برابر با 26 درصد است و بهتر است در زمان مقرر نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام شود.

شرایط بیمه اختیاری

بسیاری از افراد تمایل دارند از بیمه اختیاری برای بهره مندی از مزایای آن استفاده کنند. بدین منظور شرایط خاصی برای بیمه اختیاری وجود دارد. در تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری ذکر شد که این دو در درصد نیز باهم متفاوت هستند. در بیمه اختیاری علاوه بر درصد شرایط دیگری نیز وجود دارند که به آنها اشاره خواهیم کرد.

• شرط سنی: شرایط سنی برای ثبت نام بیمه اختیاری بین 18 الی 50 سال می باشد؛ البته سن متقاضی می تواند بیشتر از 55 سال باشد و در این صورت باید معادل مدت زمان مازاد سنی را پرداخت کند.
• سابقه پرداخت بیمه: به منظور استفاده از بیمه اختیاری باید متقاضی 30 روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشد.
• وضعیت اشتغال: در صورتی که قصد دارید از بیمه اختیاری استفاده کنید نباید در کارگاه هایی که مشمول قانون سازمان تامین اجتماعی هستند به کار مشغول باشید.
• سابقه کار: در صورتی که شخص متقاضی بیشتر از 10 سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشد می تواند در هر سنی نسبت به ثبت نام در بیمه اختیاری اقدام کند.

سازمان تامین اجتماعی در قبال بیمه شدگان اختیاری چه تعهداتی دارد؟

حال که به تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری پی بردیم، قصد داریم به این موضوع بپردازیم که سازمان تامین اجتماعی در قبال بیمه شدگان به صورت اختیاری چه تعهداتی دارد. ما این تعهدات را در ادامه ذکر خواهیم کرد:

• پرداخت مستمری در زمان بازنشستگی، از کار افتادگی و فوت
• پرداخت هزینه های مربوط به درمان
• پرداخت هزینه های مربوط به کفن و دفن
• ارائه وسایل کمک پزشکی

کلام آخر

ما در این مقاله تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری را بیان کردیم. همچنین در این راستا با تعریف انواع بیمه خویش فرما و زیر مجموعه های آن مانند بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد نیز آشنا شدیم. کسانی که در مراکزی مانند موسسات، ادارات و … مشغول به کار هستند اغلب توسط کارفرما و به واسطه بازرسی از این مراکز، بیمه اجباری می شوند. در مورد کسانی که کارفرما ندارند نیز از اصطلاح بیمه خویش فرما استفاده می شود که بیمه اجباری نیز جزئی از آن محسوب می شود.