حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی چگونه محاسبه می شود؟
حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی در فعالیت های پیمانکاری با فرمول مشخصی قابل محاسبه می باشد. در این خصوص مواردی مانند بیمه پروژه های غیر عمرانی، کسورات قانونی قراردادهای پیمانکاری، طرح های عمرانی و غیر عمرانی و بیمه و مالیات قرارداد پیمانکاری نیز مطرح می شوند. فعالیت های پیمانکاری از ارکان اصلی اقتصاد در هر کشور محسوب می شوند. بر طبق ماده 38 قانون تامین اجتماعی هرگونه فعالیت پیمانکاری چه به صورت عمرانی باشد و یا غیر عمرانی، مشمول پرداخت حق بیمه می باشد. به همین دلیل قصد داریم در این مقاله به نحوه محاسبه حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی بپردازیم.
اهمیت محاسبه حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی
عدم آگاهی از روش محاسبه حق بیمه می تواند منجر به جریمه شدن کارفرما شود. به همین دلیل کارفرما روی این موضوع تاکید دارد که حسابدار بتواند حق بیمه را برای قراردادهای غیر عمرانی محاسبه کند. در این راستا استفاده از انواع نرم افزار حسابداری مانند نرم افزار حسابداری پیمانکاری سپیدار می تواند به حسابدار در خصوص انجام محاسبات کمک کند.
قراردادهای پیمانکاری خود دارای انواع مختلفی هستند. بدیهی است که هر کدام از این نوع قراردادها دارای نرخ حق بیمه متفاوت اند و به همین منظور روش محاسبه آن ها نیز متفاوت است. به همین دلیل با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا در خصوص انواع قرارداد و نرخ حق بیمه مطالبی را ذکر کنیم. در مقاله نحوه ارائه اعتراض به میزان حق بیمه نیز به روش اعتراض به آن اشاره کرده ایم.
انواع قراردادهای پیمانکاری
در راستای اینکه بتوانیم در خصوص حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی صحبت کنیم، باید ابتدا بدانیم که انواع قراردادهای عمرانی چه هستند. بدین منظور باید به بخشنامه 14 سازمان تامین اجتماعی مراجعه شود. بر این اساس قرارداد های پیمانکاری سه دسته می باشند:
- قرارداد عمرانی
- قرارداد غیر عمرانی
- قرارداد موارد خاص غیر عمرانی
ما در این مقاله در خصوص محاسبه حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی قصد داریم مطالبی را عنوان کنیم. به همین علت در ادامه به شرایط این نوع قرارداد اشاره خواهیم کرد.
قرارداد های غیر عمرانی
همانطور که ذکر شد به منظور آشنایی با حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی باید تعریف مشخصی از این نوع قرارداد وجود داشته باشد. این قرارداد دارای شرایطی است که با آگاهی از آنها به مفهوم قرارداد غیر عمرانی پی خواهیم برد. شرایط قرارداد پیمانکاری غیر عمرانی عبارتند از:
- عدم تامین اعتبار قرارداد غیر عمرانی از بودجه عمرانی
- عدم وجود محدودیت از طرف سازمان برنامه و بودجه از نظر بهای کل قرارداد
- عدم انطباق شرایط غیر عمرانی با شرایط عمومی پیمان!
در صورت وجود شرایط ذکرشده در یک قرارداد پیمکانکاری می توان آن را غیر عمرانی تلقی کرد. حال باید قبل از ذکر نحوه محاسبه حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی باید در خصوص نرخ حق بیمه مطالبی را ذکر کنیم.
نرخ حق بیمه قراردادهای پیمانکاری غیر عمرانی
به منظور بیان نرخ حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی باید گفت که این نوع قراردادها نیز به سه دسته اصلی تقسیم بندی می شوند. قراردادهای مکانیکی خدماتی، غیر مکانیکی(دستمزدی) و قراردادهای دستمزدی- مکانیکی این سه دسته هستند. نرخ حق بیمه هر کدام از این قراردادهای غیر عمرانی دارای میزان مشخصی است که بر اساس آن نسبت به محاسبه اقدام می شود.
نرخ حق بیمه قراردادهای مکانیکی
یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری غیر عمرانی، قرارداد مکانیکی خدماتی می باشد. خدمات در این نوع قرارداد موضوع اصلی می باشد و عملیات به صورت مکانیکی و با استفاده از ماشین آلات انجام می شود. بر اساس نوع مسئولیت تهیه مصالح مصرفی، نرخ حق بیمه به صورت متفاوتی محاسبه می شود.
- محاسبه نرخ حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی مکانیکی اگر تهیه مصالح مصرفی به عهده پیمانکار باشد:
جمع حق بیمه قرارداد مکانیکی خدماتی = کل ناخالص کارکرد × 7.8%
بر اساس این فرمول حق بیمه 7 % ناخالص کارکرد می باشد و بیمه بیکاری نیز برابر با 0.8 درصد آن می باشد.
- محاسبه نرخ حق بیمه قرارداد در صورتی که تنها تهیه قسمتی از مصالح به عهده پیمانکار باشد و باقی بر عهده کارفرما به گونه ای انجام می شود که ارزش مصالح واگذاری بر ناخالص کل کارکرد اضافه شود. در این صورت حق بیمه 7.8 درصد در نظر گرفته می شود.
- محاسبه حق بیمه در صورتی که وظیفه تهیه مصالح کلا بر عهده کارفرما باشد، به گونه ای محاسبه می شود که هزینه مصالح به ناخالص کارکرد اضافه نشود. در این حالت ممکن است مصالح در اختیار کارفرما به صورت انحصاری قرار بگیرند. وی نیز می تواند این مصالح را به صورت رایگان در اختیار پیمکانکار بگذارد. به عنوان مثال آسانسور و تاسیسات، آسفالت و … از این دست هستند.
به منظور محاسبه بیمه پیمانکاری در تمامی قراردادها باید از فرمول زیر استفاده شود:
بیمه بیکاری برای همه قراردادها = کل ناخالص کارکرد × نرخ حق بیمه قرارداد مربوطه × (1/ 9)
نرخ حق بیمه برای قرارداد های غیر مکانیکی ( خدماتی- دستمزدی)
همانطور که ذکر شد حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی ممکن است در دسته بندی غیر مکانیکی محاسبه شود. در این خصوص خدمات موضوع اصلی قرارداد است؛ البته باید کار به شکل غیر مکانیکی- دستمزدی صورت بگیرد. بر این اساس نرخ حق بیمه در این قراردادها مساوی است با 16.67 درصد کل ناخالص کارکرد! از این میزان 15 درصد برای حق بیمه و 1.67 درصد نیز برای بیمه بیکاری در نظر گرفته می شود و بر اساس فرمول زیر می توان آن را محاسبه کرد.
جمع حق بیمه قراردادهای غیر مکانیکی = 16.67% × کل کارکرد ناخالص
حق بیمه قراردادهای خدماتی دستمزدی-مکانیکی
یکی از رایج ترین انواع قرارداد پیمانکاری، نوع خدماتی آن است. در این حالت ممکن است بخشی از کار به شکل مکانیکی و با استفاده از ماشین آلات انجام شود. بخش دیگر کار نیز به صورت دستی صورت می گیرد. در این خصوص ماشین آلات به پیمانکار تعلق دارند. روش محاسبه حق بیمه به صورت زیر است:
- نرخ حق بیمه بخش مکانیکی قرارداد 7.8 درصد
- نرخ حق بیمه بخش غیرمکانیکی 16.67 درصد
جمع حق بیمه قراردادهای دارای دو ماخذ = (7.8 درصد × ناخالص کارکرد مکانیکی) + (16.67 درصد × ناخالص کارکرد دستی)
حق بیمه قرادادهای غیر عمرانی با تامین مصالح از خارج
در ادامه بحث حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی باید به یک مورد خاص اشاره کنیم. در این خصوص تهیه، طراحی و خرید مصالح از خارج از کشور صورت می گیرد. این کار از طریق اعتبار اسنادی انجام می شود. به همین دلیل به منظور اجرای پروژه می توان از دو روش استفاده کرد: نرخ حق بیمه و بیمه بیکاری در عملیات با نصب و انجام امور ساختمانی و تهیه مصالح که بر عهده پیمانکار است، به ترتیب 7 درصد و 0.8 درصد تعیین می شود.
اگر پروژه تنها به منظور نصب تجهیزات باشد، ممکن است نرخ حق بیمه بر اساس نوع انجام پروژه محاسبه شود. در این خصوص پروژه ممکن است به صورت مکانیکی، غیر مکانیکی یا توامان به هر دو شکل انجام شود.
کلام آخر
در این مطلب در خصوص حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی صحبت کردیم. باید گفت که قراردادهای پیمانکاری ممکن است به صورت عمرانی و غیر عمرانی انجام شوند. نرخ حق بیمه در هرکدام از این قراردادها با هم متفاوت است. قراردادهای غیر عمرانی خود به سه دسته تقسیم بندی می شوند که شامل قراردادهای مکانیکی، غیر مکانیکی و خدماتی دستمزدی هستند. هر کدام از این قراردادها نیز نرخ حق بیمه متفاوتی دارند که در مقاله به آنها اشاره شد.
