نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک سال 1403

محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک بر اساس قانون مالیات های مستقیم بر عهده فروشنده یا همان مالک عین مورد معامله می باشد. در این خصوص ممکن است مواردی مانند پرداخت اینترنتی مالیات نقل و انتقال ملک، پرداخت مالیات خانه مسکونی، سامانه پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک و محاسبه آنلاین مالیات فروش ملک مطرح شوند.

مالیاتی که برای نقل و انتقال ملک باید پرداخت شود در حدود 5 درصد از ارزش ملک می باشد. با مراجعه به دفتر اسناد رسمی امکان پرداخت مالیات وجود دارد. همانطور که می دانید مالیات یکی از منابع درآمدی دولت محسوب می شود و به منظور دریافت آن قوانین سخت گیرانه ای اجرا می شود. مالیات به انواع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود که هر کدام از این انواع شرایط مختلفی را دارند.

مالیات بر دارایی از نوع مالیات مستقیم است. به این معنا که اگر شخصی اموال مختلفی مانند خانه، خودرو و زمین دارد باید نسبت به پرداخت مالیات اقدام کند. مالیات بر املاک جزئی از مالیات بر دارایی است و دولت از این طریق نیز مالیات دریافت می کند.

مالیات هایی نیز از طریق اجاره، خانه لوکس، خانه خالی و نقل و انتقال ملک دریافت می شوند. همانطور که ذکر شد یک درصد مشخص از ارزش ملک باید در این نوع مالیات از فروشنده دریافت شود. این مالیات در زمان نقل و انتقال ملک اخذ می شود. بدون پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک نمی توان یک ملک را به فروش رساند یا منتقل کرد. از طریق نرم افزارهای حسابداری مانند نرم افزار سپیدار می توان نسبت به محاسبه مالیات اقدام کرد. این کار موجب می شود که سرعت در محاسبه مالیات بیشتر شود و محاسبات دقیق انجام شوند.

مالیات نقل و انتقال ملک را چه کسی باید پرداخت کند؟

به منظور محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک باید در درجه اول بدانیم که چه کسی عهده دار پرداخت آن است. بدین منظور باید به قانون مالیات های مستقیم مراجعه کنیم. بر اساس ماده 59 قانون مالیات های مستقیم «مالک عین» ملکی که قرار است معامله شود و یا « صاحبان حق» باید در صورت نقل و انتقال ملک، هزینه سند را پرداخت کنند و همچنین باید 5 درصد از ارزش ملک را نیز به عنوان مالیات پرداخت کنند. در این خصوص باید نکاتی مد نظر قرار بگیرند که به شرح زیر می باشند:

• ملک چه تجاری باشد و چه مسکونی صاحب آن باید مالیات نقل و انتقال را پرداخت کند. محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک سال 1402 باید بعد از اینکه معامله قطعی شد، در دفتر رسمی انجام شود.
• بر طبق قوانین مربوط به سال قبل در خصوص مالیات های خانه های لوکس اگر ارزش ملک مسکونی و باغ ویلا بیشتر از 15 میلیارد تومان باشد، 2 هزارم ارزش ملک باید از طریق سامانه tax.gov.ir به عنوان مالیات پرداخت شود. این میزان نسبت به مازاد 15 میلیارد در نظر گرفته شده است.
• در ماده 59 قانون مالیات های مستقیم در مورد عدم ارزش گذاری ملک آمده است که اگر ارزش معاملاتی تعیین نشود، باید نزدیک ترین محل مشابه به آن مبنای محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک قرار بگیرد.
• عدم نیاز مالیات نقل و انتقال ملک به ثبت اظهارنامه مالیاتی
• به منظور محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک سال 1402 باید نسبت به ارائه مدارک از طرف خریدار و فروشنده اقدام شود. برای این کار مدارک لازم است که شامل استعلام دفترخانه، تصویر سند مالکیت، گواهی شهرداری، تصویر شناسنامه خریدار، کارت ملی خریدار، کارت ملی فروشنده تصویر صورت مجلس تفکیکی، پروانه ساختمان، پایان کار ملک و آدرس دقیق ملک می باشند.

سایر نکات مربوط به محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک سال  1402

در راستای محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک باید این نکته مد نظر قرار بگیرد که میزان مالیات تنها 2 درصد از ارزش ملک است. مصادیقی مانند حق واگذاری محل در تبصره ماده 59 قانون آمده است. بر همین اساس حق واگذاری محل همان حق کسب و پیشه یا حق تصرف محل است. این موضوع می تواند حقوق ناشی از موقعیت تجاری محل را تعیین کند.

با توجه به مواردی که ذکر شد، در این نوع معامله فروشنده یا صاحب ملک باید نسبت به پرداخت مالیات اقدام کند. تمامی مدارکی که گفته شد نیز باید از طرف خریدار و فروشنده به دفترخانه برای محاسبه مالیات ارائه شوند. این موارد اغلب در سال جدید نیز تغییر چندانی نخواهند کرد که در صورت تغییر، مطلب بروزرسانی خواهد شد.

روش محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک در سال 1402

ما در مواردی که ذکر شد به میزان و نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک اشاره کردیم. همانطور که ذکر شد بر طبق قانون مالیات های مستقیم صاحبان ملک یا مالکان عین باید مالیات نقل و انتقال را پرداخت کنند. میزان و نحوه این مالیات نیز بر اساس قانون تعیین می شود. می توان به دو صورت نسبت به تعیین میزان مالیات نقل و انتقال ملک اقدام کرد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

• میزان 5 درصد مالیات از ارزش معامله برای مالیات نقل و انتقالات ملک های مسکونی، اداری و تجاری بدون داشتن سر قفلی
• میزان 2 درصد ارزش معامله ملک در هنگام نقل و انتقال املاک تجاری با داشتن سر قفلی

حال قصد داریم به نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک در سال 1402 برای هر کاربری بپردازیم. شما برای نقل و انتقال ملک بدون سرقفلی باید 5 درصد مالیات پرداخت کنید. مثلا اگر خانه ای 3 میلیارد باشد باید 150 میلیون تومان به عنوان مالیات پرداخت شود. این میزان 5 درصد از ارزش معامله است.

در خصوص واگذاری و نقل و انتقال ملک با سرقفلی موضوع متفاوت می باشد. بدین منظور باید مالیات به میزان 2 درصد از ارزش ملک باشد. در مصادیق حق واگذاری محل بر اساس تبصره 2 ماده 59 قانون این مورد تعیین شده است. به این ترتیب که حق واگذاری همان حق کسب یا پیشه است که به آن حق تصرف یا حق ناشی از موقعیت تجاری محل گفته می شود. بر همین اساس یک ملک با ارزش یک میلیارد تومان معامله می شود و میزان 20 میلیون از آن باید به عنوان مالیات واگذاری حق سرقفلی پرداخت گردد.

روش پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک

ما تا این بخش در خصوص محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک صحبت کردیم. این کار باید در دفترخانه اسناد رسمی صورت بگیرد. بدین منظور نیز باید از روش آنلاین یا ماشینی استفاده شود. در این بخش قصد داریم در مورد شیوه پرداخت این نوع مالیات صحبت کنیم.

همانطور که ذکر شد محاسبه این نوع مالیات از طریق دفترخانه اسناد رسمی انجام می شود؛ بنابراین پرداخت آن نیز باید از طریق همان دفتر به صورت آنی صورت بگیرد. بدین منظور سازمان ثبت اسناد و املاک کشور باید امکان دسترسی آنلاین را فراهم کند. در نتیجه دفترخانه می تواند به سامانه متصل شود تا مالیات به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود.

با توجه به مواردی که در خصوص پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک ذکر شد، دیگر نیازی نیست شخص به سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی مراجعه کند. وی می تواند در دفترخانه به صورت مستقیم هزینه را پرداخت کند و نیازی نیست که مودی خود به سازمان امور مالیاتی برود.

مفاد قانونی نقل و انتقال ملک

به منظور انتقال ملک به دیگران باید با مفاد قانونی آن آشنا باشیم. ما در این مطلب در خصوص محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک صحبت کردیم. در این بخش قصد داریم به مفاد قانونی آن نیز اشاره کنیم:

• ماده 59 قانون مالیات های مستقیم: اخذ مالیات به میزان 5 درصد از ارزش معامله
• ماده 65 قانون مالیات های مستقیم: واحد های مسکونی از طرف تعاونی مسکن مشمول پرداخت مالیات نیستند.
• ماده 68 قانون مالیات های مستقیم: با توجه به قانون ماده 34 در مرداد 1320، دولت از پرداخت مالیات نق و انتقال معاف می باشد.
• ماده 71 قانون مالیات های مستقیم: در صورتی که ملکی با سند عادی معامله شود در هنگام تنظیم سند شش دانگ نباید قیمت اعیانی احداث در محاسبه منظور شود. این موضوع باید از طرف مراجع ذی طلاح و محاکم قضایی مورد تایید قرار بگیرد.

معافیت مالیات نقل و انتقال ملک به چه صورت است؟

در راستای محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک ممکن است گاهی معافیت هایی نیز بر اساس قانون وجود داشته باشد. به عنوان مثال در ماده 34 قانون در مرداد 1320 املاکی که در تملک دولت باشند از پرداخت مالیات به هنگام نقل و انتقال معاف هستند.

خانه هایی نیز که از طریق مسکن و شهرسازی ساخته شده اند نیز نیازی به پرداخت مالیات ندارند. در صورتی که یک ملک نیز در فهرست آثار ملی ایران باشد، در صورت انتقال به سازمان میراث فرهنگی معاف از مالیات است. موارد دیگری نیز وجود دارند که ممکن است معاف از پرداخت مالیات شوند. به همین دلیل باید به این موارد توجه شود تا در هنگام انتقال ملک، از حقوق خود آگاه باشیم.

کلام آخر

در این مقاله در راستای محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک صحبت شد. بدین منظور باید تا 5 درصد ارزش معامله از طرف فروشنده مالیات پرداخت شود. در صورتی که بحث سرقفلی نیز مطرح باشد باید 2 درصد مالیات توسط فروشنده پرداخت شود. در برخی مواقع نیز امکان دارد یک فروشنده ملک از پرداخت مالیات معاف شود که دارای شرایط خاصی است. مثلا املاک موجود در فهرست آثار ملی ایران جزء این دسته تقسیم بندی می شوند. به همین دلیل نیازی به پرداخت مالیات به سازمان امور مالیاتی ندارند.