انواع حسابرسی از نظر شیوه انجام کار
حسابرسی و انواع حسابرسی از نظر شیوه انجام کار، به عنوان یکی از مهمترین فرآیندهای حسابداری در سطح جهانی و از طریق شیوه های مختلف انجام می شود. این فرآیند برای بررسی و تأیید صحت و کارآیی اطلاعات مالی شرکت ها و سازمان ها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای این منظور، شیوه های مختلفی برای حسابرسی وجود دارد که هر یک با ویژگی های خاص خود، به پوشش نیازهای مختلف شرکت ها و سازمان ها می پردازند.
در این مسیر، بررسی انواع حسابرسی از نظر شیوه انجام کار، به دانشجویان و افرادی که در حوزه حسابداری و حسابرسی فعالیت می کنند، کمک می کند تا با شیوه های مختلف حسابرسی آشنا شوند و با توجه به نیازهای خود، بهترین شیوه را برای شرکت یا سازمان خود انتخاب کنند. در این مقاله، به بررسی انواع حسابرسی از نظر شیوه انجام کار می پردازیم.
تاریخچه حسابرسی
تاریخچه حسابرسی به قدمتی بیش از ۵۰۰ سال بر می گردد. در قرون وسطی، شماری از امپراطوری ها مانند رم، بریتانیا و فرانسه، از حسابران برای بررسی صحت و قابل اعتمادی محاسبات مالی خود استفاده می کردند. اما حسابرسی به شکلی که امروزه می شناسیم، در قرن نوزدهم در انگلستان شکل گرفت.
در سال ۱۸۴۴، قانون شرکت های عمومی انگلستان تصویب شد که برای اولین بار اجازه داد به شرکت ها برای انجام حسابرسی کارشناسان مستقل را استخدام کنند. قانون شرکت های عمومی به شرکت ها اجازه داد تا گزارش های مالی خود را با تایید حسابران ارائه دهند. این قانون، ابزاری برای تضمین صحت و قابل اعتماد بودن اطلاعات مالی شرکت ها به جامعه سرمایه گذاران فراهم کرد.
از آن زمان به بعد، حسابرسی به عنوان یک صنعت و شغل به رشد و توسعه خود ادامه داده است. امروزه حسابدارن به عنوان کارشناسان مالی مستقل و معتبری در سراسر جهان شناخته می شوند که برای بررسی صحت و قابل اعتمادی گزارش های مالی شرکت ها و سازمان های دیگر، به کار گرفته می شوند.
آشنایی با حسابرسی، تعریف، کاربرد و انواع آن
حسابرسی، به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای نظارتی در حوزه مالی، شامل انواع مختلفی از نظر شیوه انجام کار است که این شیوه ها از طریق استفاده از تکنیک های و روش های حسابداری متنوعی صورت می گیرند. در این حوزه، آموزش حسابداری نیز بسیار حائز اهمیت است و باعث می شود که حسابرسان، بتوانند با استفاده از دانش و تخصص خود، صحت و دقت صورت های مالی و عملکرد سازمان ها را بررسی کنند. انواع حسابرسی از نظر شیوه انجام کار شامل حسابرسی رعایتی، حسابرسی عملیاتی، حسابرسی قانونی، حسابرسی داخلی و حسابرسی مالی هستند که با استفاده از روش های مختلف حسابداری، به بررسی و ارزیابی عملکرد سازمان ها می پردازند.
کار حسابرس، بررسی و ارزیابی اطلاعات مالی شرکت و ارائه نظریه هایی درباره صحت و کارآیی این اطلاعات است. هدف اصلی حسابرس، استقلال و بی‌طرفی در ارائه نظر درباره صحت گزارش‌های مالی شرکت و ارائه تضمین برای سهامداران و مدیران است.
انواع حسابرسی شامل:
- حسابرسی داخلی: بررسی و ارزیابی اطلاعات مالی شرکت توسط کارشناسان داخلی شرکت.
- حسابرسی خارجی: بررسی و ارزیابی اطلاعات مالی شرکت توسط شرکت های حسابرسی مستقل.
- حسابرسی مالی: بررسی و ارزیابی صحت و کارآیی گزارش های مالی شرکت.
- حسابرسی مدیریت: بررسی و ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت و میزان رعایت مصالح شرکت.
- حسابرسی هزینه: بررسی و ارزیابی هزینه های شرکت و اطمینان از صرفه جویی در هزینه های شرکت.
شما با مراجعه به مقاله ی حسابرسی چیست؟ و آشنایی با انواع حسابرسی، می توانید با توجه به نیازهای خود، بهترین شیوه حسابرسی را برای شرکت یا سازمان خود انتخاب کنید.
انواع حسابرسی از نظر شیوه انجام کار
صورت های مالی، به معنای گزارش هایی هستند که شامل اطلاعات مالی شرکت یا سازمان می باشند. حسابرسی صورت های مالی، به معنای اعتبار سنجی ادعاهای مطرح شده در صورت های مالی و اظهارنظر دقیق درباره مطابقت یا عدم مطابقت آن ها با اصول حسابداری است. بررسی صورت های مالی، اصلی ترین نوع حسابرسی است.
حسابرسی را می توان از نظر شیوه انجام کار به چند دسته بندی تقسیم کرد. در زیر به برخی از انواع آن اشاره می شود:
- حسابرسی رعایتی: به معنای سنجش میزان رعایت سیاست ها، قوانین و احکام دولتی و کنترل های داخلی توسط شرکت است. هدف از انجام حسابرسی رعایتی، بهبود کنترل های داخلی و رعایت استانداردهای حسابداری است.
- حسابرسی عملیاتی: به معنای بررسی سودآوری و صرفه جویی مالی شرکت و ارائه پیشنهاداتی در راستای اثربخشی و سودآوری شرکت است. در این نوع حسابرسی، حسابرس به عنوان مشاور مالی، بررسی کننده استراتژی های مالی شرکت و پیشنهاداتی در جهت بهبود عملکرد مالی شرکت مطرح می کند.
- حسابرسی قانونی: در صورت بروز اختلافات مالی بین شرکا، به منظور رسیدگی به این اختلافات به کار گرفته می شود. در واقع، حسابرسی قانونی، به عنوان نهادی مستقل از شرکت، برای سنجش مطابقت گزارش های مالی شرکت با قوانین و مقررات مربوطه به کار می رود.
- حسابرسی داخلی: به معنای بررسی و راستی آزمایی بخش مالی شرکت و انجام شده توسط کارمندان واحد رسیدگی داخلی به گزارشات هفتگی، ماهیانه و سالانه، با هدف بهبود کنترل های داخلی و رعایت استانداردهای حسابداری است. حسابرسی داخلی، می تواند درون یا برون سازمانی انجام شود و اهداف آن شامل راستی آزمایی، بهبود کنترل های داخلی و ارائه پیشنهاداتی جهت بهبود عملکرد مالی شرکت است.
- حسابرسی مالی: در این نوع حسابرسی، گزارش های مالی سازمان بررسی می شود تا اطمینان حاصل شود که آنها دقیق و قابل اعتماد هستند.
- حسابرسی مستقل: حسابرس مستقل، شخص یا شرکتی است که مستقل از شرکت مورد حسابرسی، صورت های مالی و عملکرد آن را بررسی و اظهار نظر حرفه ای خود را در مورد صحت و دقت آن ها ارائه می دهد. این حسابرسان برای اجرای وظایف خود به استفاده از روش های متعددی نظیر بررسی مستندات، مصاحبه با مسئولین و کارکنان شرکت، ارزیابی سیستم های کنترل داخلی و برگزاری جلسات با مدیران و مسئولان شرکت نیاز دارند.
- حسابرسی دولتی: حسابرسی دولتی، عبارت است از حسابرسی صورت های مالی و عملکرد سازمان ها و نهادهای دولتی توسط حساب رسانی که تحت نظارت دولت یا مقامات دولتی هستند، انجام می شود. این نوع حسابرسی معمولاً با هدف اطمینان از صحت و دقت اطلاعات مالی و عملکرد سازمان های دولتی صورت می گیرد.
تحلیل و بررسی مزایا و معایب شیوه های حسابرسی مختلف
شیوه های حسابرسی مختلفی برای انجام حسابرسی صورت های مالی شرکت وجود دارند، هر یک از این روش ها مزایا و معایبی دارند که در ادامه تحلیل و بررسی آنها ارائه شده است.
- حسابرسی رعایتی:
مزایا:
- این روش به شرکت امکان می دهد تا عملکرد خود را با استانداردهای مربوطه مقایسه کند و اطمینان حاصل کند که در حال رعایت قوانین و مقررات مربوط به کار خود هستند.
- با انجام این روش، شرکت می تواند به مشتریان، سهامداران و نهادهای دیگری که با شرکت ارتباط دارند، اعتماد بیشتری داشته باشد.
معایب:
- این روش فقط به بررسی رعایت استانداردها و قوانین مربوط به شرکت می پردازد و نمی تواند به شرکت پیشنهاداتی برای بهبود عملکرد مالی آن بدهد.
- این روش ممکن است بسیار سطحی باشد و نتواند به موارد جزئی تر و کوچکتر توجه کند.
- حسابرسی عملیاتی:
مزایا:
- این روش به شرکت امکان می دهد تا رویکردی سیستماتیک و منظم به عملکرد خود داشته باشد و بهبود های مداومی در عملکرد خود ایجاد کند.
- با انجام این روش، شرکت می تواند به مشتریان، سهامداران و نهادهای دیگری که با شرکت ارتباط دارند، اعتماد بیشتری داشته باشد.
معایب:
- این روش نیاز به تخصص و دانش بسیار بالایی دارد که نیاز به هزینه و زمان برای ایجاد آن دارد.
- در این روش، احتمال وجود اطلاعاتی که به دلایلی در اختیار حسابرس نیست وجود دارد.
- حسابرسی قانونی:
مزایا:
- این روش به شرکت امکان می دهد تا به تأیید یه قانونی در مورد صورت های مالی خود دست یابد.
- با انجام این روش، شرکت می تواند به مشتریان، سهامداران و نهادهای دیگری که با شرکت ارتباط دارند، اعتماد بیشتری داشته باشد.
معایب:
- این روش فقط به تأیید صحت صورت های مالی بر اساس قوانین و مقررات مربوطه می پردازد و نمی تواند به شرکت پیشنهاداتی برای بهبود عملکرد مالی آن بدهد.
- این روش ممکن است بسیار زمان بر و هزینه بر باشد.
- حسابرسی داخلی:
مزایا:
- این روش به شرکت امکان می دهد تا به صورت مداوم و درونی عملکرد خود را بررسی و از بروز هرگونه خطا و نقص در عملکرد خود جلوگیری کند.
- با انجام این روش، شرکت می تواند به بهبود عملکرد خود و کاهش هزینه های ناشی از خطاها و نقص ها دست یابد.
معایب:
- این روش ممکن است مستلزم تخصص و دانش بالایی باشد که نیاز به هزینه و زمان برای ایجاد آن دارد.
- در این روش، احتمال وجود اطلاعاتی که به دلایلی در اختیار حسابرس نیست وجود دارد.
- حسابرسی مالی:
مزایا:
- این روش به شرکت امکان می دهد تا صحت و دقت صورت های مالی خود را بررسی کند و مطمئن شود که به درستی اعلام شده‌اند.
- با انجام این روش، شرکت می تواند به مشتریان، سهامداران و نهادهای دیگری که با شرکت ارتباط دارند، اعتماد بیشتری داشته باشد.
معایب:
- این روش فقط به تأیید صحت صورت های مالی بر اساس استانداردهای مالی و قوانین مربوطه می پردازد و نمی تواند به شرکت پیشنهاداتی برای بهبود عملکرد مالی آن بدهد.
- این روش ممکن است بسیار زمان بر و هزینه‌بر باشد.
با توجه به بررسی مزایا و معایب شیوه های حسابرسی مختلف، می توان نتیجه گرفت که هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند و باید با توجه به وضعیت و نیاز شرکت، روش مناسبی برای حسابرسی انتخاب شود. برای این منظور، بهتر است با مشاوران حسابرسی حساب بین مشورت کرد و روش مناسب را برای شرکت خود انتخاب کرد.
تحلیل شیوه های حسابرسی بر اساس استانداردهای بین المللی حسابداری
استانداردهای بین المللی حسابداری (IAS) و استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی (IFRS)، شیوه هایی را برای حسابرسی صورت های مالی ارائه می دهند. در ادامه، تحلیل شیوه های حسابرسی بر اساس استانداردهای بین المللی حسابداری ارائه شده است:
- حسابرسی صورت های مالی:
شیوه ای از حسابرسی است که به منظور بررسی و اظهارنظر درباره صورت های مالی شرکت صورت می گیرد. در این شیوه، حسابرس باید در دقت بالایی بررسی کند که آیا صورت های مالی مطابق با استانداردهای حسابداری مربوطه هستند و آیا ادعاهای مطرح شده در آن ها قابل قبول هستند یا خیر. - حسابرسی رسیدگی به مخالفت ها:
در این شیوه، حسابرس برای رسیدگی به مخالفت هایی که بین اعضای شرکت یا با سازمان های دیگر وجود دارد، به کار گرفته می شود. در این شیوه، حسابرس باید مطابق با استانداردهای حسابداری مشخص شده، ادعاهای مطرح شده در صورت های مالی را بررسی کرده و اظهار نظری دقیق درباره آنها ارائه دهد. - حسابرسی موضوع محور:
در این شیوه، حسابرس برای بررسی یک موضوع خاص در صورت های مالی به کار گرفته می شود. در این شیوه، حسابرس باید مطابق با استانداردهای حسابداری مشخص شده، بررسی کند که آیا ادعاهای مطرح شده در رابطه با موضوع خاص قابل قبول هستند یا خیر. - حسابرسی داخلی:
در این شیوه، حسابرس داخلی به عنوان یک کارمند داخلی شرکت به کار گرفته می شود. در این شیوه، حسابرس داخلی باید کنترل های داخلی شرکت را بررسی کرده و اطمینان حاصل کند که آن ها مطابق با استانداردهای حسابداری مربوطه هستند و بهبودی پیشنهادی را به مدیران شرکت ارائه کند. - حسابرسی رعایتی:
در این شیوه، حسابرس برای بررسی کنترل های داخلی شرکت به کار گرفته می شود. در این شیوه، حسابرس باید بر اساس استانداردهای حسابداری مربوطه، بررسی کند که کنترل های داخلی شرکت مطابق با قوانین و مقررات مربوطه هستند و آیا این کنترل ها به مدت زمان مطلوبی اجرا شده اند یا خیر. - حسابرسی عملیاتی:
در این شیوه، حسابرس برای بررسی سودآوری و کارآیی مالی شرکت به کار گرفته می شود. در این شیوه، حسابرس باید بر اساس استانداردهای حسابداری مربوطه، بررسی کند که آیا عملکرد مالی شرکت قابل قبول است یا خیر و آیا پیشنهاداتی برای بهبود عملکرد مالی شرکت مطرح می‌شود یا خیر.
در کل، استانداردهای بین المللی حسابداری به حسابرسان کمک می کنند تا شیوه‌های حسابرسی مناسبی را برای انجام حسابرسی صورت های مالی شرکت انتخاب کنند و اطمینان حاصل کنند که عملکرد مالی شرکت با استانداردهای حسابداری مربوطه سازگار است.
کلام آخر
با توجه به انواع حسابرسی های مختلف که شامل حسابرسی رعایتی، حسابرسی عملیاتی، حسابرسی قانونی، حسابرسی داخلی و حسابرسی مالی می شود به شرکت ها این امکان را می‌دهند تا از عملکرد خود در بخش های مختلف سازمانی بهره مند شوند و با ارزیابی دقیق و منظم، بهبود های مداومی در عملکرد خود ایجاد نمایند.
بنابراین، برای انتخاب شیوه حسابرسی مناسب، شرکت باید نیازهای خود را بررسی کرده و با توجه به هدف مورد نظر، بهترین شیوه حسابرسی را انتخاب کند.
