مرخصی منفی چیست؟

مرخصی منفی چیست؟ به پیش خور کردن مرخصی چه می گویند؟ باید گفت که مرخصی منفی در بسیاری از شرکت ها عملا اجرا می شود؛ اما در قانون کار چیزی با این عنوان پیش بینی نشده است. بنابراین در صورتی که در این مورد شکایتی در اداره کار ثبت شود، به آن رسیدگی نمی شود! باز خرید مرخصی و مرخصی منفی دو مفهوم متفاوت از هم هستند که دقیقا در مقابل یکدیگر به کار می روند. در مرخصی منفی به کارکنان یا کارگران یک سازمان اجازه داده می شود که در کار برای مدتی غیبت داشته باشند یا مرخصی بگیرند؛ اما این مرخصی بیش از میزان مرخصی استحقاقی فرد شاغل است که، اغلب در مواقع اضطراری امکان استفاده از داده می شود.

به دلیل عدم رسمیت مرخصی منفی در قانون کار، هیچ پشتوانه قانونی برای آن در صورت بروز مشکل، وجود ندارد. به عنوان مثال گاهی کارگر می تواند در این حالت از کارفرما طلب خسارت کند. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا به صورت کامل تری به این موضوع بپردازیم.

مرخصی منفی چیست؟ به همراه مثال

اینکه مرخصی منفی چیست و شرایط استفاده از آن چگونه است تا حدودی در مقدمه مقاله شرح داده شد. در واقع هر کارگر یا کارمند حق دارد که از مرخصی های استحقاقی خود در طی سال استفاده کند. بدیهی است که این میزان مرخصی که در قانون کار نیز پیش بینی شده است، در کل سال تقسیم شده است. به همین دلیل در مواردی که فرد شاغل نیاز به مرخصی در چندین روز متوالی دارد نمی تواند از آن استفاده کند. به عنوان مثال در عید نوروز بیشتر کارکنان شرکت ها تمایل دارند بیش از میزان مرخصی استحقاقی خود، استفاده کنند و مدت زمان بیشتری را در تعطیلات سپری کنند.

پیش خور کردن مرخصی در واقع همان مرخصی منفی است. در صورتی که فرد بخواهد در انتهای ماهی که کارفرما به وی مرخصی منفی داده است، با شرکت قطع همکاری کند، می تواند از کارفرما شکایت کند! چون عملا قانون کار از کارفرما به دلیل غیر قانونی بودن کارش، حمایت نخواهد کرد. در این حالت بر اساس این شکایت، باید حقوق تمام روزهایی که به عنوان مرخصی منفی تلقی شده اند و به اصطلاح پیش خور شده اند، به فرد شاغل پرداخت شوند.

پیش بینی مرخصی پیش خور در قانون کار

همانطور که ذکر شد، مرخصی پیش خور یا مرخصی منفی در قانون کار پیش بینی نشده است؛ اما آیا استفاده از آن غیر قانونی تلقی می شود؟ باید بگوییم بله! تا وقتی که برای این نوع مرخصی در قانون کار، تبصره و بندی وجود ندارد، استفاده از آن می تواند غیر قانونی باشد. با این وجود در بسیاری از شرکت ها، پیش خور کردن مرخصی رایج است و با روش های مختلفی نیز محاسبه می شود. در واقع این کار با توافق بین کارگر یا کارمند با کارفرما اجرا می شود و قانونی به شما نمی رود.

اکثر شرکت ها برای رسیدگی بهتر به امور مالی و ثبت مواردی مانند مرخصی منفی، از انواع نرم افزارهای حسابداری مانند نرم افزار سپیدار استفاده می کنند که می توانند نقش مهمی در برنامه ریزی دقیق در این حیطه، داشته باشند.

چگونه مرخصی منفی خود را محاسبه کنیم؟

با توجه به غیر قانونی بودن مرخصی منفی، نمی توان فرمول مشخصی برای محاسبه آن تعیین کرد. با این وجود این میزان مرخصی که بیش تر از حد مجاز است، در برخی از شرکت ها نیز محاسبه می شود که این کار دارای مقبولیت قانونی نیست. اغلب کارگر یا کارمند باید از مرخصی استعلاجی یا استحقاقی استفاده کند تا کار او وجه قانونی پیدا کند. برای محاسبه این نوع مرخصی ها نیز قانون فرمول مشخصی را تعیین کرده است. در این حالت امکان شکایت از کارفرما نیز وجود ندارد و هیچ کدام از طرفین، کار غیر قانونی انجام نداده اند.

اینکه مرخصی پیش خور چیست و چرا هنوز در برخی از شرکت ها به کارگر و کارمند امکان استفاده از آن داده می شود، چندان مشخص نیست. در واقع یک عمل که صورت قانونی ندارد نباید به هیچ عنوان توسط کارفرما انجام شود تا در آینده امکان سوء استفاده از آن وجود نداشته باشد.

ثبت حسابداری مرخصی منفی

همانطور که ذکر شد برخی از شرکت ها با استفاده از مرخصی منفی، یک عمل غیر قانونی را انجام می دهند. در این راستا نیز اقدام به ثبت حسابداری مرخصی منفی می کنند. به همین دلیل شاید این فکر به ذهن خطور کند که در این حالت این عمل صورت قانونی پیدا می کند! در حالی که به علت عدم پیش بینی شدن این موضوع در قانون کار، نمی توان برای آن وجاهت قانونی متصور شد. می توان با ثبت مرخصی منفی با استفاده از نرم افزارهای حسابداری، تنها در امور مالی شرکت از آن بهره برد؛ اما با این کار نیز نمی توان انتظار داشت که این کار قانونی به شمار رود.

با این وجود در بسیاری از شرکت ها استفاده از مرخصی منفی یک عرف رایج است و در این زمینه نیز مشکلی ایجاد نمی شود. این موضوع هنگامی بسیار اهمیت دارد که کارگر یا کارمند بخواهد استعفا دهد. در این صورت امکان شکایت از کارفرما به دلیل اجرای مرخصی منفی وجود دارد.

جایگزین مرخصی منفی به صورت قانونی

قانون کار به منظور رفاه حال کارگر یا کارمند، انواع مرخصی را برای او در طی سال پیش بینی کرده است که همگی برخلاف مرخصی منفی، قانونی هستند. به عنوان مثال شخص شاغل می تواند از مرخصی استحقاقی، استعلاجی، بدون حقوق، ازدواج و زایمان در طی سال استفاده کند. انواع مرخصی دارای وجاهت قانونی هستند و می توان از آنها با توجه به صلاح دید کارفرما، استفاده کرد. همچنین با توجه به نوع مرخصی می توان آن را محاسبه کرد. موارد ذکر شده می توانند جایگزین های مناسبی برای مرخصی منفی باشند.

کلام آخر

اینکه مرخصی منفی چیست در این مقاله به صورت کامل شرح داده شد. مرخصی منفی که با اصطلاح پیش خور کردن مرخصی نیز شناخته می شود، یکی از روش های غیر قانونی برای استفاده از مرخصی است که، در بسیاری از شرکت ها اجرا می شود. در این حالت کارفرما باید به این نکته توجه کند که در صورت شکایت کارگر و کارمند، باید خسارت پرداخت کند. بهترین روش، استفاده از انواع مرخصی قانونی به عنوان جایگزینی برای مرخصی منفی است.