معاملات فصلی چیست؟

یکی از اصطلاحات جدید، مالیات ایران، مالیات فصلی یا معاملات فصلی است و چندین سالی است که بر روی برخی از مشاغل انجام می شود. در این مقاله به سوالاتی نظیر صورت معاملات فصلی چیست؟ و چطور می شود معاملات فصلی را تهیه و تنظیم کرد؟  آشنا می شویم. بنابراین برای تنظیم معاملات فصلی، نیاز است تا با مفهوم معاملات فصلی آشنا باشیم.

منظور از معاملات فصلی چیست؟

در رابطه با پاسخ به این سوال که منظور از معاملات فصلی چیست این است که به همه خرید و فروش هایی که مودی یعنی شخص حقیقی یا حقوقی در دوره مشخصی انجام می دهد، معاملات فصلی گفته می شود. این دوره معمولاً سه ماهه است. در دوره های سه ماهه مودی باید فهرستی از همه مبادلات انجام شده را به همراه اطلاعات طرف معامله و همینطور سایر اطلاعات مورد نیاز به سازمان امور مالیاتی ارائه دهد.

یکی از روش های سریع برای ارزیابی مالیات، دریافت صورتحساب معاملات فصلی در طی یک دوره بازه زمانی کوتاه مدت می باشد. این روند در ایران با عنوان مالیات فصلی شناخته می شود و مدت طولانی مورد استفاده قرار می گیرد.  پس منظور از معاملات فصلی، ارائه فهرست معاملات به صورت فصلی توسط صاحب کسب و کار به سازمان امور مالیاتی است.

تفاوت ارزش افزوده و معاملات فصلی چیست؟

می خواهیم در مورد تفاوت ارزش افزوده و معاملات فصلی صحبت کنیم.  معاملات فصلی با مالیات بر ارزش افزوده یکسان است اما تفاوت هایی هم وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود مثلاً صورت معاملات فصلی محدود به ارائه فهرست معاملات می شود یعنی مالیات، جداگانه در نظر گرفته نمی شود. معاملات فصلی فقط یک روش شفاف تر برای معاملات و معامله گرها محسوب می شود ولی مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات است که در عین حال نیاز به ارائه صورت معاملات فصلی را دارد.

چه اطلاعاتی در صورت معاملات فصلی الزامی است؟

در صورت معاملات فصلی نیاز به ارائه اطلاعات معامله بر اساس استانداردهای سازمان امور مالیاتی می باشد. اما باید شماره اقتصادی خریدار و فروشنده هم درج شود. در موارد صادراتی و وارداتی نیاز به ارائه شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی و کد گمرک ترخیص کننده است و باید شماره اختصاصی اشخاص خارجی هم وارد شود. در صورتی که معاملات ارزی بوده باشد، نیاز به ارائه مبالغ ارزی، نوع ارز و نرخ برابری ارز در صورت حساب ها و اسناد درآمدی است.

معمولاً ارسال معاملات فصلی تنها مربوط به شرکت ها و اشخاص حقیقی نیست. یعنی اشخاص حقوقی و همینطور صاحبان مشاغل هم باید این کار را انجام دهند. چنین چیزی در مورد مالیات بر ارزش افزوده هم صدق می کند.

مهلت ارسال معاملات فصلی، موضوع مهمی می باشد و باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد. این صورت حساب باید به صورت دوره های سه ماهه و بر اساس فصل شمسی به سازمان امور مالیاتی ارائه داده شود یعنی نیاز به یک گزارش برای فصل بهار، یک گزارش برای فصل تابستان و همینطور گزارش های جداگانه برای فصل های پاییز و زمستان می باشد.

معمولاً فرصت ارسال صورت معاملات فصلی تا 45 روز یا یک ماه و نیم بعد از پایان فصل در نظر گرفته می شود. گاهی هم بر اساس یک سری شرایط خاص مهلت ارسال صورت معاملات، به صورت فصلی تمدید می شود.

منظور از روش های ارسال صورت معاملات فصلی چیست؟

با شناخت به موضوع اینکه معاملات فصلی چیست، در این قسمت می خواهیم در مورد ارسال صورت معاملات فصلی صحبت کنیم. بر اساس ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، تنها روش اصلی صورت معاملات فصلی به شکل الکترونیکی می باشد و به هیچ عنوان روش دستی مورد پذیرش قرار نمی گیرد.

در روش الکترونیکی ارسال صورت معاملات فصلی هم، دو روش وجود دارد که باید مورد بررسی واقع شود.

روش اول به صورت آنلاین است و باید به سامانه معاملات فصلی آشنایی داشته باشید و همینطور نیاز به اینترنت می باشد تا اطلاعات مربوطه به طور دقیق وارد هر رکورد شده و به ثبت برسد.

روش دوم به صورت آفلاین است. در این روش مودی به سایت سازمان امور مالیاتی مراجعه کرده و نرم افزار مربوط به صورت معاملات فصلی را دانلود می کند سپس بعد از دانلود و اجرای این نرم افزار در سیستم، نیازی به اینترنت نیست و تا آخرین ثبت گزارش ها، بدون اینترنت کار قابل انجام است اما در نهایت برای ارسال گزارش صورت معاملات فصلی نیاز به اینترنت وجود دارد. همچنین برای صورتحساب های مالی، نیاز به نرم افزارهای حسابداری مورد تایید سازمان امور مالیاتی نیز می باشد.

روش آنلاین ثبت معاملات فصلی

روش انلاین برای ثبت معاملات فصلی به این شکل است که در ابتدا باید در سامانه امور مالیاتی کشور، ثبت نام انجام و سپس اعتبارسنجی شرکت انجام گردد و در نهایت کد کاربری و رمز عبور در اختیار شرکت ها قرار می گیرد. البته این اطلاعات به صورت محرمانه ارسال می شود و مسئولیت نگهداری رمز هم به عهده شخص حقوقی است.

در سامانه معاملات فصلی، شرایط ثبت گزارشات خرید، فروش، پرداخت و دریافت به شکل اصولی ثبت می شود. بعد از تکمیل هر فرم نیاز به ثبت نهایی است. موضوع مهمی که وجود دارد این است که اجازه ویرایش یکباره بعد از ثبت نهایی به شما داده می شود و در سایت مودیان می توان اطلاعات مربوط به سال 96 به بعد را ثبت نمایید.  بعد از وارد کردن کد کاربری و رمز عبور، باید وارد بخش ثبت اداره کل شده و بعد از ورود اطلاعات، نام مودی در سیستم ثبت می شود و سپس آخرین زمان ورود به سامانه هم قابل مشاهده است.

منظور از ثبت گزارش در سامانه معاملات فصلی چیست؟

سوالی که ممکن است به وجود آید این است که منظور از ثبت گزارش خرید در سامانه معاملات فصلی چیست؟ در پاسخ به این سوال در ابتدا باید وارد صفحه اصلی شوید. صفحه اصلی شامل سه قسمت می باشد که هر کدام کاربری مخصوص به خودشان را  دارند. برای ثبت گزارش خرید، فروش و همینطور اطلاعات مربوط به پرداخت قراردادها و ثبت گزارش امتناع، نیاز است تا وارد قسمت هایی بشوید که شباهت به آیکون دارند و در طول زمان این آیکون ها از نظر ظاهری تغییر شکل می دهند اما کارکرد آن ها یکسان است.

همچنین بخشی به نام راهنما در سایت وجود دارد که می تواند، کمک زیادی به کاربر داشته باشد. شما در زمان کار با سامانه معاملات فصلی، باید همه فرم هایی که با * علامت گذاری شده اند را تکمیل نمایید.

یک سری از بخش های سامانه معاملات فصلی بسیار مهم و حائز اهمیت می باشند و باید با دقت تکمیل شوند مثلاً قیمت ثبت گزارش خرید، مربوط به اطلاعات فصلی همه خرید های شماست که باید با دقت و به درستی تکمیل شود. همینطور بخشی به نام ثبت گزارش فروش وجود دارد که نیاز است تا فروش همه کالاها و خدمات از 1 ریال تا n ریال به طور دقیق ثبت شود. بخش بعدی مربوط به ثبت گزارش پرداخت قرارداد هست که اطلاعات پرداخت باید در این قسمت تکمیل شود و به صورت دقیق ثبت شود. آخرین بخش هم که مربوط ثبت گزارش امتناع است که باید مورد بررسی واقع شود.

ثبت گزارش خرید در معاملات فصلی

در قسمت ثبت گزارش خرید در سامانه معاملات فصلی، شرکت باید فصل، سال و وضعیت و همینطور مشخصات کد رهگیری، کد اقتصادی، مشخصات شناسه ملی و غیره را به ثبت برساند. برای ثبت هر یک باید روی ایجاد رکورد کلیک شود سپس به شما این امکان داده می شود تا رکوردی حذف شود.

همچنین منظور از قسمت سال در بخش ثبت گزارش خرید، مربوط به سال جاری هست که سال و فصل باید با دقت وارد شود.

بعد از ثبت گزارش خرید، برای بررسی جزییات خرید روی هر ردیف کلیک نمایید تا صفحه مورد نظر باز شود.

منظور از ثبت شماره اختصاصی فروشنده خارجی در سامانه معاملات فصلی چیست؟

خیلی از مودیان حقوقی در مورد ثبت شماره اختصاصی فروشنده خارجی در سامانه معاملات فصلی دچار مشکل هستند. برای این کار نیاز است تا وارد سامانه ثبت سفارش در سایت وزارت صنعت و معدن و تجارت شده و شناسه فروشنده را دریافت نمایید. شماره ای که به عنوان شناسه به شما ارائه می شود بسیار مهم و حائز اهمیت است. این شماره، یک شناسه اختصاصی اشخاص خارجی است و باید در سامانه معاملات سازمان امور مالیاتی درج شود.

همچنین در سایت سازمان امور مالیاتی کشوری، قسمتی وجود دارد که برای استعلام و اخذ کد فراگیر اتباع خارجی است و در این بخش می توانید کد فراگیر اتباع خارجی را دریافت نمایید.

نکات مهم در ثبت معاملات فصلی

همه ی قسمت هایی که دارای * هستند باید تکمیل شوند. البته صحت اطلاعات این بخش ها هم بسیار مهم است و باید اطلاعات مربوطه به هر فصل، به شکل دقیق وارد شود.

نکته ی دیگری که حائز اهمیت دارد این است که معمولاً ثبت جزئیات گزارش فروش، نیاز به دقت بیشتری دارد زیرا اطلاعات مربوط به فروشنده با دقت بیشتری مورد ارزیابی قرار می گیرد. همینطور مبلغ و ارزش افزوده هم جزو موارد مهمی هستند که باید در پروسه ثبت معاملات فصلی با دقت بالایی سنجیده شوند. مبلغ کلی و ارزش افزوده، یعنی مالیات و عوارض باید به شکل اصولی اجرا گردد.

همچنین جزئیات گزارش فروش هم باید همراه با اطلاعات مالیات ارزش افزوده و عوارض بوده باشد و این مورد از اهمیت بالاتری برخوردار است. ثبت گزارش پرداخت قراردادها در سامانه معاملات فصلی، مربوط به جزئیات هر قرارداد می باشد که باید در صفحه جداگانه ای قرار گیرد. این موضوع به نوبه خود بسیار تاثیرگذار است. کد ملی و شناسه اقتصادی به همراه تاریخ عقد قرارداد و موضوع قرارداد هم، از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز است تا  شرح پرداخت، مبلغ ناخالص پرداختی و مبلغ کل برآورد شود و مالیات و عوارض به صورت دقیق سنجیده شود.

هر قرارداد، رسید اطلاعات ارسالی با شماره کد رهگیری مخصوص به خود را  دارد و در نهایت بخش ثبت گفتار پرداخت امتناع مطرح است که نیاز است به صورت ماهانه تکمیل شود.

کلام آخر

یکی از از اصطلاحاتی که به دایره واژگان مالیاتی ایران اضافه شده است، مفهوم معاملات فصلی است. مالیات فصلی در واقع یک ابزار درآمد است که تمرکز بر روی برخی مشاغل های خاص دارد. برای رسیدگی به کلیه خدمات مالیاتی و حسابداری می توان از شرکت حسابداری در تهران کمک خواست و سپس از خدمات مشاوره مالی و مالیاتی بهره مند شد.

در این مقاله هم به طور کامل به مباحث در مورد گزارشات فصلی پرداخته ایم و نحوه ثبت گزارشات فصلی را به طور کامل توضیح داده ایم.